TYLKO DLA ORŁÓW
Kiedy się bierze za przeniesienie książki Alistaira MacLeana na ekran kinowy to musi być hit. Tak też było z filmem "Tylko dla orłów" (Where the eagles dare), brytyjsko-amerykańskim przygodowym thrillerem wojennym wyprodukowanym w 1968 roku w reżyserii Briana G. Huttona, z Richardem Burtonem, Clintem Eastwoodem i Mary Ure w rolach głównych. Tym bardziej iż sam MacLean wziął się za napisanie scenariusza. W tym wypadku zarówno film jak i książka były skazane tylko na sukces.
Film skupia się na grupie komandosów dowodzonych przez Richarda Burtona i Clinta Eastwooda, którzy mają misję uwolnienia amerykańskiego generała (Robert Beatty) z nazistowskiego zamku. Zmierzą się ze złym szefem SS (Darren Nesbitt) i nazistowskimi oficerami (Ferdy Mayne i Anton Diffing) oraz zmierzą się z szeregiem niebezpieczeństw i przygód. Pomagają im dwie piękne dziewczyny (Mary Ure i Ingrid Pitt).
Clint Eastwood i Richard Burton to aktorzy, którzy w filmie tym są w doskonałej formie. Oczywiście scenariusz musiał być trochę dostosowany pod ich wymogi. Eastwood bowiem nie był zadowolony z tego iż jego postać ma zbyt dużo dialogów. Po poprawkach znaczną część dialogów wziął na siebie Burton, który był do tego stworzony zaś Clintowi pozwolono sprawdzać się w działaniu. I tym sposobem teatralne doświadczenie Burtona oraz spokojna postawa Eastwooda pomogła obydwu aktorom w ugruntowaniu ich pozycji w filmie. Zresztą obydwaj na planie filmowy nieźle dogadywali się ze sobą.
Jeśli chodzi o zdjęcia to kręcono je zimą i wczesną wiosną 1968 roku. Film zaś kręcono w następujących miejscach: Zamek Hohenwerfen w Austrii (styczeń 1968 rok), kolejka linowa: Feuerkogel Seilbahn w Austrii (styczeń 1968 rok) natomiast sceny przedstawiające zamek i kolejkę zostały sfilmowane przy użyciu makiety. Ponadto zdjęcia kręcono w Flugplatz w Aigen (Austria) - sceny lotniskowe, góry Grimming (duża skalista góra na tle lotniska), Lofer w Austrii (wieś). Niestety, nie obyło się bez małych opóźnień ze względu na niesprzyjącą pogodę kiedy to ekipa musiała zmagać się z zamieciami, ujemnymi temperaturami oraz potencjalnymi lawinami. Również aktorzy nie wylewali za kołnierz. Mający skłonnośc do alkoholu Richard Burton zniknął z planu zdjęciowego na kilka dni zaś Clint Eastwood szalał na swoim nowym motorze na torze wyścigowym Brands Hatch. Wytwórnia w ramach umowy musiała mu ten pojazd zarekwirować by aktor nie poległ w wypadku.
Sceny kaskaderskie na siebie wziął Alfie Joint, kaskader zastępujący Burtona w słynnej scenie z kolejką linową. Podczas wykonywania skoku na kolejkę w wyniku niefortunnego wypadku stracił trzy zęby. Jakby tego było mało to musiał szybko zastąpić Burtona, który podczas kręcenia filmu był tak pijany, że znokautował sam siebie. Chodzą słuchy iż aktor wypijał cztery butelki wódki dziennie.
Jako ciekawostkę dodam iż na planie filmowym gościli żona Richarda Burtona - Elizabeth Taylor oraz Robert Shaw będący wówczas w związku z małżeńskim z Mary Ure.
Film "Tylko dla orłów" doczekał się miana klasyka i jest przez wiele osób uwazany za jeden z najlepszych filmów wojennych. Do sympatyków tego tytułu zalicza się m.in. Steven Spielberg, Ian Nathan (krytyk filmowy Empire) a "The Movie Scene" uważa iż film nie jest aż tak wybitny ale ma w sobie coś co przyciąga ludzi czyli akcję oraz przygodę.
Mimo iż film jest dośc długi to nie ma tam miejsca na dłużyzny oraz na nudę. Jest za to szybka akcja, duże napięcia, mnóstwo strzelaniny i wybuchów. Warto też podkreślić doskonałą muzykę Rona Goodwina i wspaniałe zdjęcia Arthura Ibbetsona. Uważam iż każdy miłośnik filmów wojennych, filmów akcji oraz książek MacLeana, który jeszcze nie widział tej klasyki powinien nie zwlekać i wziąć się za oglądanie, tylko czy są tacy co jeszcze tego filmu nie widzieli? :)
