DUCH (POLTERGEIST)

"Oni są tutaj!"

Czym albo kim jest poltergeist. To nic innego jak złośliwy duch a ściśle mówiąc niewytłumaczalne zjawiska polegające na stukaniu, pukaniu, wydawaniu dziwnych odgłosów, przesuwaniu mebli, rzucaniu przedmiotami, włączaniu i wyłączaniu urządzeń elektrycznych (nawet gdy nie są podłączone do prądu), w końcu zjawisku telekinezy i teleportacji.
Z tego typu złośliwościami zetknęła się pięcioosobowa rodzina, która przeprowadziła się do wymarzonego domku. Początkowo zjawiska te nawet wzbudzały zaciekawienie jak samporzestawiające się krzesła czy przesuwane przedmioty łącznie z członkami rodziny. Wkrótce jednak sprawy przybrały dramatyczny przebieg. Chłopca o mało nie wchłonęło drzewo a z sypialni znika pięcioletnia Carol Anne. Rodzice szukają pomocy wśród parapsychologów. Ci jednak zorientowawszy się, że mają do czynienia z nieznaną siłą wzywają na pomoc silne medium. Rozpoczyna się walka o uratowanie zaginionej dziewczynki.

"Carol Anne towarzyszy jej tam straszna istota. Ma w sobie gniew i zdradę. Nigdy jeszcze czegoś takiego nie czułam. Nie wiem, jaka siła unosi się nad tym domem, ale była wystarczająco potężna, by przebić się na ten świat i zabrać waszą córkę. Trzyma przy sobie Carol Anne i nie pozwala jej zbliżyć się do światła. Okłamuje ją. Mówi rzeczy, które tylko dzieci rozumieją. Wykorzystuje ją, by powstrzymać innych. Dla niej to tylko inne dziecko. Dla nas... to bestia." (medium do matki dziewczynki)

Nakręcony w 1982 roku "Poltergeist" (w naszych kinach znany bardziej jako "Duch") stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych horrorów zajmującym się tematyką nawiedzonych domów. Za kamerą stanął reżyser - weteran horroru - Tobe Hooper ale nie od niego wszystko zależało bowiem specem od budowania napięcia był nie kto inny a sam Steven Spielberg, który dostarczył materiały do scenariusza a także nadzorował każdą scenę. Ponoć równolegle z tym filmem, kilka domów dalej (na tej samej filmowej ulicy) kręcił on swój kolejny film - "E.T". Szkoda, że nie było jakiś powiązań między tymi filmami (a może były tylko nie zauważyłem). W każdej scenie zapewne Spielberg maczał swoje ręce - nawet dosłownie bo w ujęciu z rozrywaniem lateksowej maski twarzy jedengo z operatowór stojących przed lustrem widać właśnie ręce samego Spielberga.

Budżet filmu wyniósł 11 milionów dolarów przynosząc twórcom prawie 200 milionów zysku. Nominowany do Oskara w trzech kategoriach film nie zdobył żadnego. Czyżby w to wmieszały się siły nieczyste?
W Polsce film ten był wyświetlany w 1984 roku przy plotkach o zasłabnięciu kilku osób podczas jego oglądania. Cóż - reklama dźwignią handlu.

Czy ten film jest aż taki straszny? Na pewno nie dla tych co oczekują jakiś brutalnych i krwawych akcji pokroju "Martwego zła 2" czy "Martwicy mózgu" jednak ci co lubią nawiedzony domy i sceny typu "jump scare" gdzie w niespodziewanym momencie coś raptem wystkoczy na pewno nie będą zawiedzeni. W finale zaś - jak to na Spielberga przystało - mamy mnóstwo szkieletów wypadających z otwartych trumien jak również pływających w basenie. Co ciekawe w wodzie pływały prawdziwe szkielety o czym aktorkę, grającą tam zdesperowaną matkę dzieci poinformowano po udanym nakręceniu sceny.

A propo's szkieletów. Ponoć użycie prawdziwych zwłok przyczyniło się do powstania klątwy, która dosięgła niektórych aktorów występujących w serii "Poltergeist". I tak Dominique Dunne grająca starszą siostrę małej Carol Anne niedługo po premierze filmowej została zamordowana przez swojego byłego chłopaka. Podczas kręcenie sequela czyli "Duch II: druga strona" (1986) zmarł na raka aktor Julian Beck (Kane) i Will Sampson (Taylor), indiański aktor twierdzący iż film ten jest przeklęty i podczas jego kręcenia odprawiał rytuały by klątwę odpędzić. Zmarł w wyniku komplikacji po operacji transplantacji serca i wątroby. Klątwa dosięgła również i główną bohaterkę czyli Heather O'Rourke grającą małą Carol Anne, która zmarła jako 12-latka po ukończeniu zdjęć do trzeciej części "Ducha" (1988).

Jednak widzom klątwa nie grozi, chyba że momentami przyspieszone bicie serca. Osobom, które nie widziały jeszcze tego filmu a lubią tematykę nawiedzonych domów polecam oczywiście. Nie przejmujcie się, że film ten jest z 1982 roku. Na pewno nie zawiedziecie się. Tak na dobrą sprawe akcja już od początku się rozwija (scena początkowa w której Carol Anne siedzi i rozmawia z szumiącym telewizorem jest wręcz kultowa zapisując się tym samym w historii kina grozy). Obecnie można go obejrzeć korzystając ze streamingu Flix Classic, gdzie można obejrzeć klasyczne filmy z ubiegłego stulecia i to za rozsądną cenę.

Jak już wspomniałem wcześniej film doczekał się dwóch kontynuacji jednak nie są one tak rewelacyjne jak pierwsza część. Być może zdecydowało o tym wynajęcie innego reżysera, brak Stevena Spielberga i zapewne mniejszy budżet. Jednak warto i sięgnąć po pozostałe części by wyrobić sobie o nich własne zdanie.